TAGBILARAN CITY, Bohol, August 12 (PIA) -- Kon magmalampuson, mahimong makabaton ang mga Bol-anon og tinubdan sa barato, malungtaron ug busog sa nutrina nga pangpatuktok sa manok ug lawog sa baboy nga dinhi ra buhata sa Bohol.

Kini human nagmalampuson ang business modeling ug karon nagpadayon na ang pagpalig-on sa business proposal alang sa lain pa nga pasilidad sa himoanan og pelletized legume-based nga tuktokon sa manok ug lawog sa baboy, butyag ni Provincial Veterinarian Dr. Stella Marie Lapiz, didto sa Capitol Reports.  

Ug kon mahuman na, naglaum ang mga tinugyanan sa Office of the Provincial Veterinarian (OPV) nga kapundohan sa Philippine Rural Development Project (PRDP), kini usab mao may gipaambit ni Dr. Lapiz.  

Ang PRDP, usa  ka pasilidad sa huwam sa Pilipinas gikan sa World Bank ug  ang pundo niini, adto paingon sa Department of Agriculture (DA) aron pamaayohon ang produksyon sa pagkaon, pinaagi sa pagtanyag niini isip grants ngadto sa mga LGUs, sama sa Bohol.

Kon mapundohan, makabaton unya ang Bohol sa iyang ikaduha nga planta nga himoanan og  lawog ug tuktokon sa manok, gamit ang mga raw materials o sangkap nga dinhi sa Bohol usab kuhaa.

Kasamtangan nga nag-operate na ang usa ka pasilidad nga tig-galing og mga local nga sangkap sa tuktokon sa manok nga barato ug busog sa sustansya, didto sa Cambacay Batuan.

Lakip sa local nga sangkap nga gigamit sa pasilidad sa OPV ang ginaling nga mais, tipasi, tahop, tikitiki, kinagod nga lubi o copra meal, mga inadlip nga dahon sa madre de agua, azolla ug gisagolan sa Effective Microorganism Activated Solution ug molasses.

Kon ang commercial nga  tuktokon sa manok anaa sa tag P34, ang local nga tuktokon makuha sa tag P19-P20 ang kilo, segun pa ni Lapiz.

Karon gidumala sa Bohol Upland Farmers Federation Cooperative Incorporated (BUFFCI), ang pasilidad usab maoy angkla sa nagpadayong contract growing sa manok bisaya nga ang hatchery nahimutang usab sa sulod sa pasilidad.

Ang BUFFCI, usa  ka kahugpungan nga nakapasilong sa daghang nga kapunongan sa mga mag-uuma nga taga bukid ug kang kinsa nga mga sakop, natahasan sa pagsagop sa pagpangalima ngadto sa pagpatambok sa mga manok bisaya.

Mismo ang ginaling nga tuktokon gikan sa Bohol mao nay eksklusibo nga patuktok nga gigamit sa mga sakop sa BUFFCI nga nangalima sa mga manok bisaya nga maihaw na human sa upat ngadto sa unom ka buwan.

Ang pagbaton sa Bohol og mga galingan sa tuktokon ug lawog sa baboy usa sa mga lakang nga gitutokan sa OPV sa pagpatimon sa direksyon sa ilang serbisyo ngadto na sa mas molahutay ug smart agriculture, paambit pa ni Lapiz.

Dinhi, gitumong ug tutokan sa buhatan ang molahutay nga agricultural production, pagpamatay dangan ug pagdumala sa sakit sa mga tanaman ug hayupan, paghimo sa kaugalingon nga mga agricultural inputs sama sa organic nga abono sama sa pina-uga nga iti sa manok, mga local nga tuktokon ug lawog sa baboy gamit ang mga sangkap nga dinhi ra usab makuha ug dili magsalig sa mga produkto nga gikan sa gawas sa lalawigan.

Gilaraw usab sa OPV ang pagpatukod sa atong kaugalingon nga mga tipiganan sa ani, breeding ug production centers ug mga hatcheries ug ang pagpausab sa kasamtangan nga sistema sa panguma ngadto na sa clustered farming sa 2023 ug ang pagtumbok sa mga produkto ug tanum nga giisip nga prime agri commodity. (RAHC/PIA7 Bohol)