TAGBILARAN CITY, Bohol, Jan. 4 (PIA) -- Daghan nga mag-uuma ang nagtuo nga ang uhot sa humay, wala na kaayo’y gamit, ug ang kasamtangan nga mga teknolohiya sa pagdugang sa gamit niini, uwahi pa, hinungdan nga wala kaayoy na enganyo sa  paggamit niini, nga nakapasayang sa nawala nga oportunidad.

Dala niini, ang Department of Agriculture (DA) Philippine Rice Research Institute (PhilRice), DA-Philippine Carabao Center (DA-PCC) ug ang International Rice Research Institute (DA-IRRI)  nag-ugmad sa mga malungtaron nga teknolohiya, mga bansay sa pagdumala ug pagpangitag nagkadaiyang gamit sa uhot aron kini masagop sa mga mag-uuma , ug mamenosan ang epekto sa kasagarang bansay sa pagsunog niini diha sa mga humayan nga makadaut sa kalikopan.

Pinaagi sa RiceStrawPH project, kasamtangan nga gipaninguha pa nga makaplagan ang mga mas daghang kapilian sa gamit sa uhot ngadto sa dagami, aron makapakunhod sa dili maayong epekto sa paghipos niini aron dili na maka-babag sa sunod nga pagtrabaho sa umahan.

Usa sa labing epektibo nga gamit sa uhot nga nakaplagan sa RiceStrawPH, mao ang paghipos niini aron dalhan sa usa ka lugar diin didto iproseso ngadto sa mga kumpay.

Dinhi, gitun-an na ang labing episyente nga paagi sa pagkolekta, kadaghanon sa magamit ug sa possible nga magasto alang sa paghatag og bansaybansay sa mga magdulama sa mga makina nga maghimo og binugkos nga mga uhot aron himoon nga lawog sa mga hayop nga mosabsab.

Nakit-an usab dinhi nga ang proyekto, kon mapadaku, maoy labing epektibo nga Sistema sa pagkolekta sa mga uhot nga kasagaran ilabay na human ma thresher ang inani.

Dugang pa, gitun-an usab ang teknolohiya sa pagsugnod sa mga uhot aron ang mahimong kainit niini, magamit sa pagpa-uga sa binuwad nga humay, o ang pagpadugta niini sulod sa usa ka selyado nga sudlanan,sagolan sa mga hugaw sa hayop, aron may mahimo nga gas nga mahimong magamit sa pagluto ug sa paghatag og dan-ag sa mga kabalayan.

Kon gamiton isip tamnanan sa mga nag-alima og uhong, ang uhot maayo alang sa Volvariella volvacea o button mushrooms, nga mahimong makahatag og dugang kita sa mga mag-uuma nga mosagop niini.

Ang klase sa uhong nga nailhan nga button mushrooms, mahimong patuboon gikan sa mga hinanig nga uhot ilabi na sa mga dapit sa kalibutan nga mas daghan ang init, sama sa Pilipinas.

Kon ang uhot ang gamiton alang niini, sulod sa 14 ka adlaw , may maani nan ga mga uhong nga ikabaligya o idugang sa gibutang sa talad-kan-anan.

Segun sa mga pagtuon, ang napulo ka kilo nga uhot nga hinanig, makahatag og halos usa ka kilo nga uhong, o gibanabana nga dugang ginansya nga moabut sa $50-$100 sa matag tonelada sa uhot.

Gawas pa, gitun-an na usab ang giburo nga kumpay nga migamit sa uhot ug may maayong ugma nga ikatanyag niini, segun pa sa tinubdan sa DA.

Ang bag-ong uhot mahimong iproseso aronmas palami-on ang timpla ug mas pasiksikon ang nutrina nga makuha sa mga hayop nga mosabsab nga dili na kinahanglan pa sa makalangan nga pagtugway ug pagbakero niini.

Isip maayo nga pangdugang sa pasabsab sa mga hayopan, kini dali rang makuha ug makapahimulos pa niini kadtong mga namuhig hayopan aron gatasan, ug kadtong mga banay nga ang mga umahan, apektado sa huwaw. (RAHC/PIA7 Bohol)