DAKBAYAN SA BUTUAN -- Giaprobahan sa Sangguniang Bayan (SB) sa lungsod sa Santiago, Agusan del Norte ang resolusyon nga naghatag of otoridad kang Mayor Franklin D. Lim nga mopirma sa Memorandum of Understanding (MOU) tali sa probinsya ug uban pang stakeholders aron hiniusang ipahiluna ang Banana Processing Center sa lungsod.

Ang Banana Processing Center magsilbing core processing project sa lungsod sa Santiago, kabahin sa 15 ka core processing projects nga ipahiluna sa probinsya sa mga lungsod ug sa syudad sa Cabadbaran ubos Process! Process! Process! Project sa AGUSAN UP!, ang kampanya sa pagpalambo sa administrasyon ni Gob. Dale B. Corvera kaabag ang buhatan ni Kong. Angel Amante-Matba.

Sa diskusyon panahon sa sesyon diin nagsilbing presiding officer si SB Sulpicio Dedumo, gipasabot sa personahe AGUSAN UP! Coordinating Center nga ang proyekto mag-apil sa 4,000 ektaryas nga expansion sa kasamtangang kapin sa 3,000 ektaryas nga uma sa saging sa tibuok probinsya ubos sa kaluhang proyekto sa Process! Process! Process nga mao ang Plant! Plant! Plant. Magsilbi usab ang proyekto nga market development center sa presko o gi-prosesong saging unya.

Mahimong sentro usab ang proyekto sa pagproseso sa saging sa tibuok probinsya. Ang nakitang inisyal nga mga produkto nga iproseso sa proyekto mao ang banana catsup ug banana flour. Mosuporta usab kini sa processing activities sa mga naggama og banana chips karon.

Dugang pasabot sa personahe sa AGUSAN UP! Coordinating Center nga sa proseso, mugnaon ang usa ka corporate set-up nga mag-apil sa mga organisasyon sa mag-uuma sa saging, munisipyo, sa mga probinsyal nga buhatan sa nasudnong ahensya sa probinsya aron magsilbing entity nga magpadagan sa proyekto.

Inisyal nga gisandig sa proyekto nga akohon sa munisipyo mao ang yuta nga butangan sa pasilidades sa proyekto isip kabahin sa investment niini.

Giako usab sa probinsya ang pagtampo og seed fund subay sa makitang panginahanglan kung mahuman na ang business plan.

Ang mga ahensya gilantaw nga makatampo og mga makinarya ug mga pagbansay sa pagproseso.

Sa bahin sa mga mag-uuma, ang nakitang magsilbi nilang investment mao ang kabahin unya sa balor sa suplay sa saging nga ibahug unya sa pagproseso.

Gilantaw usab nga mokampanya ang proyekto ug pribadong investor aron ma-cover kung naay kakulangon sa gikinahanglang puhonan unya.

Kasamtangang gitutokan sa AGUSAN UP! Coordinating Center ang detalye sa business plan sa proyekto. Gilantaw nga mahuman na kini sa unang semana sa Agosto ug dinhi masugdan na ang mga kalihukan sa pagpabarug niini.  

Mahinumduman nga una na nga nakapanukad sa milabay’nag mga bulan ang laing mga core processing projects sama sa “Food Basket” sa Kitcharao, “Beyond Rice” sa RTR, “Coffee Net” sa Buenavista ingon mang ang “Moringa Processing” ug “Coconut Processing Complex” sa Jabonga (nga kasamtangang gitutokan sa Philippine Coconut Authority isip nag-unang ahensya).

Padayong ipahiluna usab sa mosunod nga mga bulan ang “Orchard Stop” sa Carmen, “Chocolate City” ug “Nasipit Agusan del Norte Industrial Estate” sa Nasipit, “Feed Mill” sa Las Nieves, “Waste-to-Energy Power Plant” sa Magallanes, “Mineral Processing” sa Tubay ug “Abaca Processing Village” sa Cabadbaran. (Karen Decamotan with reports from Janicesa Dramayo, LGU Agusan del Norte/PIA Agusan del Norte)