TAGBILARAN CITY, Bohol, Oct. 18 (PIA) -- Sa napa-uso nga pagpananum, aniay usa ka paagi sa pagseguro nga mas modaghan pa ang bunga, mamuwak og maayo ug modaghan pa ang kita: magbuhi og kiwot.

Gawas niana, ang kiwot, mohatag usab og dugos nga dili sama sa ubang dugos: kini dili makapasaka sa asukar sa dugo kon kan-on.

Ang pagpamuhi ug pag-atiman sa kiwot, (kiyot) stingless bees, gawas nga napamatud-an na nga magpadaghan sa bunga, magpapamuwak sa mga tanom og magpataas sa produksyon sa pagkaon, usa usab sa labing sayon nga pamaagi sa pagpamuhi sa buyog, matod ni Jomer Balag, tagdumala sa Jolits Eco Garden sa Cambacay sa Batuan.

Ang kiwot, matud pa sa mga researchers sa University of Queensland, may trehalulose, usa ka matang sa asukar nga iya lamang sa kiwot, nga dili makapasaka sa blood sugar levels, kon kini kan-on.

Ang mga asukar nga makuha sa mga dugos, kasagaran glucose, fructose, samtang ang ordinaryong asukar, sucrose, ug dili trehalulose, asukar nga mahimo sa mga kiyot lamang.

Kining talagsaon nga abilidad sa kiwot nga mohimo og trehalulose, dako kaayo og ikatabang sa mga tawo nga may sakit sa diabetes, segun pa sa mga researcers.

Ang kiwot o Trigona biroi, usa ka matang sa buyog nga dili mamaak nga makit-an sa Pilipinas ug karon maoy giugmad aron maghimog taas nga kalidad sa dugos ug magpadaghan sa bunga ug buwak isip pollinators niini.

Pagpataas sa ani sa 40 ngadto sa 50 % ang ikadugang kon may kiwot nga mag-abag sa pollination, matud pa ni Balag, usa ka mag-uuma ug integrated pest management specialist nga maoy tigbansay sa pagpamuhi ug pagdumala sa kiwot nga gitanyag sa Agricultural Training Institute sa Department of Agriculture.

Hinuon, ang dugos nga makuha sa kiwot dili ingon kadaghan sa dugos sa ubang buyog, apan mahimo usab nga mabawi sa kiwot ang alkanse sa kadaghanon sa dugos pinaagi sa propolis, usa ka tagok nga naa sa iyang balay nga may taas nga potensyal sa tambal ug pagpamaayo sa sakit.

Alang sa mga gustong makakat-on kon unsaon pagpamuhi ug kiwot, adunay "Basic Stingless Beekeeping Seminar" nga pagahimoon karong umaabot Sabado, October 23, 2021 didto sa Jolit's Eco Garden Batuan.

Matud pa ni Balag, bukas sila sa napulo ka slots, dala usab sa pagbansay sa social distancing.

Alang sa dugang kasayuran, tawag o text sa pakisayud ngadto sa 09164149800. (rahc/PIA-7/Bohol)