TAGBILARAN CITY, Bohol, January 31 (PIA) -- Mga ginikanan nga gitugotan ang ilang mga menor de edad nga mga anak nga makagamit sa mga sakyanan de-motor, sila ang usa sa mga hinungdan nga nagkadaghan ang mga salaud nga naglakip sa mga kabataan nga nakasupak sa balaod.

Kini maoy kasayuran nga napalutaw sa senemana nga programa nga Strategic Information Broadcasting in Internet and other Access (SIBIA) nga gidumala sa Bohol Provincial Police Office Community Affairs and Development Unit (PCADU) ubos ni Lt. Col. Norman Nuez ug Cpl. Aldrin Palaca.

Sa programa, gibutyag ni Capt. Mildred Tagaamo, hepe sa Women and Children’s Protection Desk sa Campo Dagohoy nga niining pagpatuyang sa mga ginikanan ug mga hamtong nga tugotan ang mga menor de edad nga makamanehog sakyanang de motor o de makina bisan pag wala silay lisensya nga mogamit niini, miabut sa 163 ka kaso sa reckless imprudence and natala sa mga estasyon sa kapolisan nga naglangkob sa mga salaud sa mga batang menor de edad sa illegal nga pagmaneho.

Ang 121 ka kaso sa mga kabataan nga nakadisgrasya sa uban, dala sa ilang walay legal nga pagtugot nga makadrive, matud ni Tagaamo.

Ang 121 ka kaso, pulos lamang reckless imprudence resulting to physical injuries, nga subay sa lagda sa pagmonitor sa krimen, kinahanglang ikasulod sa police blotters.

Lain pa nga 36 ka kaso dugang niini ang reckless imprudence resulting to damage to property, sama sa nakabangga ug nakaangin sa laing sakyanan, mga butang sa laing mga tawo ug mismo sa ilang mga sakyanan nga gidala.

May dugang pa niini nga lima ka kaso nga ang pagtugot sa mga bata nga makamaneho og mga sakyanan, nakaangin pa og kinabuhi: 5 ang namatay dala niining illegal nga pagbansay ug pagpasagad sa mga ginuikanan ug guardian.

DIli nato tugotan ang mga menor de edad nga maoy magdrive, kay gawas nga wala pa silay lisensya, kon makadisgrasya ug maka-angin sa uban, mahimo kini nga basehan nga ang bata mapalayo sa banay tungod sa balaod nga kinahanglan kining itugyan sa Department of Social Welfare and Development (DSWD), pasiuna nga pahibaw ni Tagaamo kang kinsang  buhatan nagtutok sa mga krimen nga nabuhat sa mga ubos pa sa 18 anyos.

Subay usab sa balaod, kay ang 15 anyos pa ubos, nahukman na nga wala pay tulubangon nga criminal sa ilang salaod, wala kini magsulti kabahin sa sibil nag tulubagon sa bata nga nakasala.

Niini, ang ginikanan sa bata nga may sibil nga tulubagon, mao nay mosagubang sa kahasul.

Kadtong nag-edad og 15-18 nga makasala batok sa balaod, matud ni Taga-amo nga giisip na sila nga may saktong pangisip, bisan pa kon linghod pa sa edad, mao nga sa timbangtimbang sa social worker, matumbok kon may criminal ba kining tulibagon o makaipsot ba niini nga manubag na lamang sa sibil nga tulubagon.

Mahimo usab nga tungod niini, may nga pundok sa  mga criminal nga migamit sa  mga kabataan sa pagpangawat, pagpanulis ug uban pang salawayon nga buhat, dala sa ilang pagka-luwas sa responsibilidad segun sa ilang pangedaron.

Matud sa Campo Dagohoy, 48 ka kaso sa pagpangawat, naglakip sa paggamit sa mga kabataan sa criminal nga buhat. (RAHC/PIA7 Bohol)