TAGBILARAN CITY, Bohol, July 6 (PIA) -- Labing menos P10 milyones and kinahanglan sa Bohol aron makahimo sa cloud seeding operations pagsalbar sa mga pananom nga makasugakod sa taas nga lanat sa El Nino phenomenon nga gitagna nga mabati sugod sa Agosto ngadto na sa unang mga buwan sa 2024.

Ang P10M nga interbensyon maglangkob sa napahat na nga P2.5 milyones nga gitagana sa Bohol gikan sa iyang 70% calamity funds aron pagmugna og artipisyal nga uwan.

Kini aron mapundohan pagbalik ang mga dams sa Bohol kang kinsang tubig, mingkibra na huwan magamit sa kasamtangan nga tingtanum, ug sa pagpangandam sa nagsingabut nga huwaw, dala sa El Nino.

Segun pa sa Office of the Provincial Agriculture (OPA) taman niadtong Hunyo 2, 71.5 na ka ektartas nga pananum sa mga kalungsuran nga gitaho sa mga Municipal Agriculture Offices sa 41 ka lungsod ang nangadaut tungod sa kakuwang sa tubig kay wala nay uwan.

Nahilakip na niini ang 11.1 hectares ektaryas sa humayan,  3 ektaryas nga maisan, mga 57.3 ka ektaryas sa High Value Crops Development Program (HVCDP) commodities.

Gibanabana sa OPA nga ang kinatibuk-an nga danyos mokabat sa P110M; P4M ang nangadaut sa mga utanon ug mga pananum samtang lain nga P106 M ang kantidad sa mga igtatanum nga wala na lamang ipahinayak dala sa menos na ang uwan sa milabay nga mga buwan.

Dugang sa OPA, kini wala pa malangkob sa mga kalungsuran sa Bohol  sama sa Alburquerque, Corella, Cortes, Inabanga, Loon, Pres. CPG ug Sagbayan kay wala pa makasubmit sa ilang mga danyos pagpananum.

Sa gikataho nga gihimo nga pre-cloud seeding assessment ug site evaluation sa Water Resources Management Division sa Bureau of Soils and Water Management (BSWM) didto sa Malinao Dam, Bayongan Dam, Capayas Dam ug Zamora Dams, nakita nila ang panginahanglan sa cloud seeding operations aron mapun-an ang lebel sa mga tubig sa upat ka labing dagkong dams.

Kining mga nahinganlan nga dams maoy tinubdan sa irigasyon sa dul-an sa 10 mil ektaryas nga mga humayan nga nasulod na sa programmed rice areas sa National Irrigation Administration (NIA) alang sa sunod nga tigtanum sa Oktubre.

Ug tungod kay sa ilang banabana, sa sunod nga tingtanum sa Oktubre, dili na kaigo ang tubig aron maka-patubig sa mga humayan nga nahasulod na sa giprograma, nanginahanglan kini og artifician nga pagpa-uwan.

Ug tungod kay P2.5 na ang napahat sa Bohol alang sa cloud seeding ug kini igo lamang sa 45 ka adlaw, nanghangyo si Gob Erico Aristotle Aumentado ngadto sa Sangguniang Panlalawigan nga maghimog resolusyon paghangyo sa BSWM nga pundohan ang cloud seeding sa sunod nga mga buwan.

P7.5M pa ang kinahanglan aron makahimo ang kagamhanan sa pagpa-uwan taman sa Marso sa sunod tuig, igo nga mawala na ang El Nino. (RAHC/PIA-7 Bohol)