TAGBILARAN CITY, Bohol, June 6 (PIA)  -- Sa giabaga nga katungod sa Department of Labor and Employment (DOLE) subay sa Department Order 238, series of 2023,himoon na sa kagamhanan  ang tulo ka matang sa paagi sa pagpatuman sa balaod kabahin sa labor standards.

Kini maoy usa sa mga napasabut sa DOLE atul sa napahigayon nga General Assembly ug pagpabuhi sa Tripartite Industrial Peace Council (TIPC) sa milabay nga semana.

Ang tulo ka pamaagi mao ang technical ug Advisory Visit, and Labor Inspection ug ang Occupational Safety and Helath Investigation.

Ug sa higayon nga magdumili ang establisemento sa pagpasulod sa inspecting team, kini bug-at nga hinungdan nga mapasakaan og kaso nga criminal ang employer.

Subay sa Labor Order No. 238, aron sa pagpalig-on pa sa gahum sa DOLE sa pagsubay  ug pagpatuman sa mas taas pang ang-ang sa pagpasunod sa mga batakang basehan sa maayong trabahoan ug pagpanarbaho, luwas nga trabahoan ug batakang sumbanan sa kahimsog ug pagsunod sa pamalaod diha sa pabrika ug trabahoan, gitugyanan ang DOLE sa gahum sa pagtanda mga trabahoan aron sutaon ang mga pagsunod subay niini.

Dili kay sa pag-unsa, ang gahum sa DOLE aron makab-ut na ang patas, barato ug mas dali nga pagpa-usab sa mga mabantayan nga mga kahiwian sa mga bansay sa pagtrabaho aron mapahaum na kini sa sakto nga labor standards.

Matud sa DOLE, unahon nila og subay, sa gahum nga gihatag sa kalihim sa DOLE, ang mga trabahoan nga nahilambigit sa delikadong mga trabaho, kadtong nagpatunghag bata nga trabahante, mga proyekto sa konstruksyon, mga barko sa nasud nga nalambigit sa domestic travel, mga panagatan, kadtong mga kontraktor ug sub contractor, kadtong mga gireklamo ug kadtong mga natudlo sa kalihim sa DOLE.

Atul niining mga inspections, importante usab nga may matumbok ang management nga giinspect nga representante, ug representante sa mga trabahante.

Gawas nga mag-andam ang DOLE sa listahan sa mga unahon og subay nga mga establisemento, sa higayon nga may labor inspection nga himoon, magdala ang Labor Inspector sa Authority to Inspect, diin nakabutang ang pangalan sa establisemento ug address niini, ang mga representante nga gikan sa management ug sa labor sector niini.

Iandam na usab permi sa establisemento ang tanang employee records: kontrata, daily time records, payroll, pruwena sa paghatag sa 13th month benefits, service incentive leaves pay, ubang labor standards, palisiya batok sa sexual nga pagpanamastamas, HIV, Tuberculosis, hepatitis ug ubang gikinahanglan subay sa Occupational Safety and Health Standards ug sa Republic Act 11058.

Ang inspection sugdan pinaagi sa opening conference aron hisgutan ang coverage sa inspection, dayun sugdan na ang inspection sa employees records sa katapusang tulo ka tuig (andamon daan), paginterview sa mga trabahante u gang paginspect sa lugar trabahoan.

Human niini, ipahigayon ang exit conference, diin ipadayag ang findings kabahin sa pagsunod sa establisemento sa labor standards, occupational safety and health ug ipasabut kini sa labor inspector ngadto sa management ug labor.

Kon may mga suliran nga nakit-an, hatagan ang tagdumala og 20 ka adlaw human madawat ang notice of inspection kanus-a, iya kining himoong sakto.

Kon namatikdan ang grabe nga violations, maka-isyu dayon ang labor inspector sa dinali-ang pagpa-usab sa pamaagi ug kini iduso usab ngadto sa DOLE Regional Director kinsa maka-isyo sa work stoppage order (WSO), ug mahimo dayun og hearing hangtud nga masolbad ang suliran.

Human napatarung na sa establisemento ang suliran niini, magmandu na usab ang Regional Director sa pagpatangtang na sa WSO, ug  ang pagpabayad sa mga sweldohon sa mga trabahante nga nawad-ag trabaho tungod sa pagkasuspenso niini dala sa kakuyaw sa  pagkadisgrasya diha sa trabahoan. (RAHC/PIA7 Bohol)