TAGBILARAN CITY, Bohol, October 11 (PIA) -- Gisugyot sa usa  ka balaodnon nga gisang-at ni Board Member Aldner Damalerio ang pagsilot sa mga mangingilad ug magbugalbugal ilabi na niadtong prank communications gamit ang telepono, mobile phones, texts , posts sa social media, video calls nga ang tuyo, mangilad, ug magbugalbugal labi na kon masayran nga dili diay tinuod.

Sa giduso nga balaodnon ni Damalerio, did-an na ang paghimo og dili tinuod nga pangayog tabang, ilabi na gayud ang kon kini makapaukyab sa katawhan sa emerhensya apan diay dili tinuod.

Masilotan na usab ang tinuyo nga pagpakatap sa bakak nga kasayuran, hoax o tinuis nga taho, aron makahimo og kahasul, kaguliyang, kahingawa ug panic sa mga katawhan.

Labi na gyud nga gukdon sa balaodnon ang pagpakatap niining kasayuran nga makapalihok sa mga tinugyanan sama sa kapulisan, bomb squad, mga emergency response units.

Mahilakip na usab niini ang tinuyo nga pagpasa sa bakak aron mangilad, mangsungog, manghulga, manghurat, manghadlok ug magbinastos.

Magbantay na usab kadtong magsige og panawag, unya dili motingog kon tubagon, o I drop ang tawag kon kini puniton na sa gitawgan, kay may silot na kon mapamatud-an.

Sa balaodnon, masukip na usab ang walay pagtugot nga transactions sa load, food deliveries ug pagpalit sa online   sa mga palitonon ug serbisyo pinaagi sa Cash on Delivery nga wala gani masayod ang gideliveran.

Ang Anti-prankster ordinance sa Bohol, matud pa ni Damalerio, nahasubay sa, Article ll, Sections 4 ug 5 sa 1987 Philippine Constitution nga nagtahas sa kagamhanan sa pag-alagad ug pagpanalipod sa katawhan, pagpatunhay sa kalinaw ug kahusay, pagpanalipod sa kinabuhi, katungod og kabtangan  ug sa pagduso sa kaayohan sa publiko aron ilang matagamtam ang mga benepisyo sa demokrasya.

Ug sa  ka mahinungdanon sa komunikasyon nga karon dali ra nga gi-abusohan, sakopon na niining balaodnon ang tanan nga prank communication(s) sa telepono ug cellphone, text, social media post, video call, verbal o online o internet sama sa pinaagi sa website, mobile application ug sa online group chats sa bisan unsa nga grupo, nga nia dinhi sa Bohol.

Dinhi usab, gipasabut nga ang prank, usa  ka di katuohan, o bugalbugal nga buhat aron mangilad, nag mao na hinuoy kina-ingnan sa kagubot, kaguliyang, aksidente, kaulaw, pagkahingawa sa indibidwal o sa publiko.

Niining tanan, mamultahan og P5 mil ang makalapas sa mga probisyon niining ordinansahon kon mapalusot man ugaling.

Gawas pa niana, pagkarpiso sa dili momenos sa 30 ka adlaw o dili molapas sa 90 ka adlaw. (RAHC/PIA-7/Bohol)